4. Isertitat agguataarnerat

Kapitalimi uani saqqummiunneqarput isertitat 2002-miit 2016-imut agguataarneri. 2016-imi kisitsisit nunani avannarlerneersut kisitsisinut nutaajunerpaanut sanilliunneqarput. Sanilliussinerit mianersortumik atorneqassapput, tassunga tunngatillugu sanilliussinermut nassuiaatit Kapitali 6-imi Immikkoortoq 6.4-mi sukumiinerusumik allaaserineqartut atuarneqarsinnaapput. Naggasiutitut saqqummiunneqarpoq immikkut naatsorsuutit, tassani inoqutigiit meerartallit isertitaasa agguataarneri erseqqissarneqarput. 

 

Inoqutigiit isertitaat assigiinngitsunik pingasunik suliaralugit assigiinngitsunik siunertaqartillugit saqqummiunneqarput. Isertitanut agguataarinermut tamanut Gini-keofficienti siunertaavoq, piitsuussusermullu (at-risk-of-poverty rate) isertitat annikinnerpaat ersersinneqarlutik siunertarineqartut atorneqarput, ratio-80/20-milu isertitat annertunerpaat annikinnerpaallu ersersinneqarnissaat siunertaalluni allaaserineqarlutik.

 

4.1 2002-miit 2016-imut

Isertitat agguataarnerini immikkut isigineqartut siunertat assigiinngitsut pingasut piffissap ingerlanerani takutinneqarpoq. 2004-miit 2015-imut immikkut maluginiagassaavoq assigiinngissutsimi piitsuussusermilu appariaateqarujussuartoq 2005-imi appariaat akileraartarnermut inatsisip allanngornerata sunniuteqarnera pissutaasimassaaq. Akileraartussap akissarsiaanut ilanngaatissaa 40.000 kr.-imiit 48.000 kr.-imut qaffanneqarpoq, nalinginnaasumillu akissarsianut ilanngaat 8.000 kr-imiit 10.000 kr.-inut qaffanneqarluni, akileraartarnermullu pct.-i 2 procentpointimik qaffappoq. Allannguutit taakkua pissutaallutik isertitakinnerusartut akileraarnikinnerusalerput isertitaqarnerusartullu akileraarnerusalerlutik, tamakkiisumilli isigalugu akileraarutit nikippallaanngillat.

 

Titartagaq 4.1 Gini-koefficienti 2002-miit 2016-imut

Malugiuk: Gini-koefficienti 0-imiippat isertitat naligiiffaarissapput, 100-imiippat isertitat assigiinngilluinnaqqissaasapput Najoqqutaq:  http://bank.stat.gl/INNF1

 

Titartagaq 4.2 2002-miit 2016-imut piitsuussuseq

Malugiuk: ROP40, ROP50 aamma ROP60 ersersippaat inoqutigiinni isertitat medianiata 40 pct. 50 pct. Aamma 60 pct. Ataallugu isertitallit meerartaasa qanoq amerlatigineri. Najoqqutaq:  http://bank.stat.gl/INDF1

 

Titartagaq 4.3 2002-miit 2016-imut isertitat annertuut annikitsullu ataqatigiinneri

Malugiuk:  Titartakkami takutinneqarpoq ratio-80/20 isertitallit akornanni annertunerpaamik isertitallit 20 pct.-ii aamma annikinnerpaamik isertitallit 20 pct.-it qanoq inissisimanerat. Najoqqutaq:  http://bank.stat.gl/INDF1

 

4.2 Nunat tamalaat akornanni sanilliussinerit

Titartakkami 4.4-mi aamma 4.5-imi takuneqarsinnaapput nunat avannarlernut sanilliullugu Kalaallit Nunaanni isertitakkaat aamma isertitakitsut nikinganerunerujussuat aamma piitsuussuseq nunanut avannarlernut sanilliullugu Kalaallit Nunaanni annertunerusoq. 2015-imiit 2016-imut piitsuussuseq qaffasissoq aamma Sverigemi nalaanneqarpoq, isertitat medianimit 60 pct.-imik appasinneruppata isertitarineqartut piitsut isertitaattut nalilerneqarpata Kalaallit Nunaat aamma Sverige assigiimmik inissisimassapput. Titartakkat takutippaat EU-mi agguaqatigiissitaani sanilliussinermi Kalaallit Nunaanni isertitat assigiinngissuseqarnerusumik agguarneqarsimasut. 50 pct.-it imaluunniit 60 pct.-it atorneqarpata Kalaallilli Nunaanni piitsuussuseq EU-p agguaqatigiissitaa ataallugu inissisimavoq.

 

Titartagaq 4.4 Gini-koefficientit nunani avannarlerni aamma EU-mi

Malugiuk: Gini-koefficienti 0-imiippat isertitat naligiiffaarissapput, 100-imiippat isertitat assigiinngilluinnaqqissaasapput. Najoqqutaq: Nordisk Ministerråd. Nordisk Statistikbank-imi kisitsisit kingulliit pissarsiarineqarsinnaasut.

 

Titartagaq 4.5 Nunani avannarlerni EU-milu piitsuussuseq

Malugiuk: ROP50 aamma ROP60 ersersippaat inoqutigiinni isertitat medianiata 50 pct. aamma 60 pct. ataallugu isertitallit inuit akornanni amerlassusaat pct.-inngorlugu. Najoqqutaq: Nordisk Ministerråd. Nordisk Statistikbank-imi kisitsisit kingulliit pissarsiarineqarsinnaasut.

 

4.3 Inoqutigiit meerartallit akornanni isertitat agguataarnerat

Immikkoortumi uani saqqummiunneqarpoq immikkut naatsorsuutit, inoqutigiit isertitaat atoriaannaat pingasunut naatsorsorneqarlutik, inoqutigiit minnerpaamik ataatsimik meerartallit naatsorsorneqarput.

 

Immikkoortumi 4.1-imi naatsorsuutit tunuliaqutai tunngavigalugit aamma tassani periaatsit atorneqartut assinginik suliarineqarput, nunami tamarmi isertitanut naatsorsuutit suliarineqarneri tunngavigalugit suliarineqarlutik. Misissueqqissaarnermut meeqqat tamarmik ilaapput, meeraq ukiup naanerani inoqutigiinni najugaqartoq naatsorsuutinut ilanngunneqartarpoq.

 

Inoqutigiit isertitaannik naligiissitsinermi meeqqat tunngavigineqarput, meeqqat inoqutigiit najugaqarfii tamarmik immikkut inoqutigiit isertitaasa nalunaarsornerannut ilanngunneqartarput.

 

Titartagaq 4.6 2002-miit 2016-imut inoqutigiit meerartallit Gini-koefficientiisa naatsorsornerat

Malugiuk: Gini-koefficienti 0-imiippat isertitat naligiiffaarissapput, 100-imiippat isertitat assigiinngilluinnaqqissaasapput. Najoqqutaq: Inoqutigiit isertitaasa nalunaarsuiffianni immikkut nalunaarsukkat.

 

Titartakkami 4.6-imi 4.1-imilu takuneqarsinnaavoq sanilliussinermi Gini-koefficientip ineriartornera, inoqutigiit meerartallit Gini-koefficientiat nuna tamakkerlugu Gini-koefficienti malillugu ingerlavoq. Gini-koefficientimik naatsorsuinermi inoqutigiit meerartallit appasinnerullutik inissisimapput, inoqutigiit meerartallit akornanni isertitat nuna tamakkerlugu isertitaniit assigiinnerusumik agguarneqarput.

 

Titartagaq 4.7 2002-miit 2016-imut meeqqat akornanni piitsuussuseq

Malugiuk: ROP40, ROP50 aamma ROP60 ersersippaat inoqutigiinni isertitat medianiata 40 pct. 50 pct. Aamma 60 pct. Ataallugu isertitallit meerartaasa qanoq amerlatigineri. Najoqqutaq: Inoqutigiit isertitaasa nalunaarsuiffianni immikkut nalunaarsukkat.

 

Meeqqat akornanni piitsuussuseq nunami piitsuussutsip inissisimaneranik malittarinnippoq, 2002-miit 2016-imut piitsuussuseq assigiinngitsunut marlunnut immikkoortinneqarsinnaavoq. 2016-imi ROP ima inissisimavoq inuiaqatigiit tamaasa eqqarsaatigalugit ROP40 5,2 pct., ROP50 10,0 pct. aamma ROP60 16,3 pct., meeqqat kisiisa isigissagaani ROP40 4,4 pct., ROP50 9,4 pct. aamma ROP60 16,8 pct.

 

Titartagaq 4.8 2002-miit 2016-imut inoqutigiit meerartallit qaffasissumik aamma appasissumik isertitallit ataqatigiissinnerat

Malugiuk:  Titartakkami takutinneqarpoq ratio-80/20 isertitallit akornanni annertunerpaamik isertitallit 20 pct.-ii aamma annikinnerpaamik isertitallit 20 pct.-it qanoq inissisimanerat. Najoqqutaq: Inoqutigiit isertitaasa nalunaarsuiffianni immikkut nalunaarsukkat.

 

Siunertat siullermik eqqartorneqartut marluk assigalugit inoqutigiit meerartallit ratio 80/20 atorlugu naatsorsuinermi 2002-miit 2015-imut nuna tamakkerlugu naatsorsornerisa ineriartornerat assigiinnarpaat. Inoqutigiit meerartallit piffissaq tamakkerlugu nuna tamakkerlugu naatsorsornerat ataatilaarlugu inissisimapput, inoqutigiit meerartallit akornanni isertitat agguarneri Gini-koefficienti aamma ratio-80/20 tunngavilugit naatsorsuinerni isertitat agguarneri ataatsimut isigalugu sanilliussinermi assigiiaarnerupput.

 

 

1)    Naatsorsuutini meeqqat tassaapput ukiumi naalersumi 18-it inorlugit ukiullit.